Сыныбы: 8 «б»
Күні: 16.02.16
Сабақтың тақырыбы: Электрқыздырғыш құралдар.Қыздыру шамдары. Қысқа тұйықталу. Балқымалы сақтандырғыштар.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларды қыздыру шамдары, балқымалы сақтандырғыш құрылысы,
жұмыс істеу принципі және қыздырғыш элемент, қысқа тұйықталу туралы түсінік беру,
алған білімдерін тұрмыста, техникада, күнделікті қажеттілікке қолдана білуге үйрету.
Тәрбиелік: Іскерлікке, ұқыптылыққа, ынтымақтастыққа тәрбиелеу.
Дамытушылық: Оқушылардың ой-өрісін дамытуға, өз бетімен ізденуге, шығармашылықпен
дамытуға, өздіктерінен қорытынды жасауға дағдыландыру.
Сабақтың көрнекілігі: тірек-сызба, сақтандырғыш, шамдар, патрон, әр түрлі геометриялық фигуралар.
Сабақтың түрі: аралас, жаңа білімді қалыптастыру, өтілген материал бойынша білімді жинақтау,
жүйелеу, қорытындылау.
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, салыстыру.
Пәнаралық байланыс: математика.
Сабақтың жүрісі: І. Ұйымдастыру.
А) оқушылармен сәлемдесу, психологиялық көңіл-күйін байқау.
Б) сабаққа қатысын қадағалау.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
— «Электр тогының жұмысы мен қуаты» тақырыбын ауызша сұрап бағалау;
— 21-жаттығу есептерін тексеру: №1, №2, №3, №4, №5;
— Үй тапсырмасы бойынша сұрақтар қою;
ІІІ. Жаңа материалды қабылдауға дайындық:
Жаңа сабақты түсіну үшін қажетті сұрақтар:
1. Электр тогы дегеніміз не?
2. Токтың қандай әсерлері бар?
3. Токтың жылулық әрекеті дегеніміз не? Қасиеті қандай?
ІҮ. Жаңа сабақты менгерту:
Тірек конспект.
Электр қыздырғыш құралдар
Ауыл шаруашылығында шшшаруашылығында
Үй тұрмысында
өндірісте
Қыздыру шамы
Қыздырғыш элемент
1872 ж – А. Н. Лодыгин
1 – вольфрам қылы
2 – металл өткізгіш
3 – шыны
4 – түтікше
5 – қыздыру шамының мойны
6 – оқшауланған контакт
Нихром = 1,05 * Ом-м
Фехраль = 1,1 *Ом*м
Қысқа тұйықталу
Сақтандырғыштар
(Щиттер, балқымалы сақтандырғыштар)
5 – 10 А қауіпті 0,001 – 0,1 А
Ү. Жаңа материалды бекіту:
Жаңа сабақ бойынша бекіту сұрақтарын қою:
1. Электр қыздырғыш құралдарына жататын құралдар
2. Қыздыру шамының құрамды бөліктері және әрқайсысының атқаратын қызметі қандай?
3. Қыздыру элементі қандай материалдан жасалады?
4. Қысқа тұйықталу дегеніміз не?
5. Электр тізбегіне сақтандырғыш не үшін керек?
6. Не себепті тізбектің басқа бір бөлігіне қарағанда, алдымен балқыған сақтандырғыш істен шығады?
«Электр» сөзжұмбағын шешу. Э
1) «Электр» атауы қандай сөзден шыққан? Л
(электрон) Е
2) Диэлектриктен жасалған дене К
(изолятор) Т
3) Электрді өткізбейтін дене Р
(резинка)
4) Электр зарядының бірлігін анықтаушы француз физигі.
(Кулон)
5) Зарядтың таңбасы
(теріс)
6) Денелердің электрленгенін анықтайтын аспап.
(электроскоп)
Есептер шығару:
22-жаттығу.
№ 1,4 (ауызша)
№2 1 = 1 – 1/4 = 3/4
=
№5 Бер:
2 есе артады.
Т/к: Q — ?
№6 Бер: U = 20 B
R = 80 Ом
t = 10 мин = 600 с
Т/к: Q — ?
IV. Жеке карточка бойынша өздік жұмыс
27. 3,5 А ток күшімен 12 В кернеуге есептелген электр шамының 20 с ішінде жұмсайтын энергия шығынын анықтаңдар. (Жауабы: 840 Дж.)
28. Электр қозғалтқышының қуаты 3 кВт. Егер трактор 1000 В кернеуде жұмыс істесе, онда оның электр қозғалтқышының тұтынатын ток күшін анықтаңдар. (Жауабы: 3 А.)
29. Егер велосипедтің шамындағы кернеу 4 В және ол 1 с ішінде 0,8 Дж энергия жұмсаса, онда шамдағы ток күшін есептеңдер. (Жауабы: 0,2 А.)
30. Электр құралы 45 мин ішінде 5 А токпен 162 кДж жұмыс жасайды. Құралдың кедергісі қандай? (Жауабы: 2,4 Ом.)
31. Кернеуі 120 В ток көзіне кезектестіріп, бірдей уақытта кедергісі 20 Ом және 40 Ом болатын өткізгіштер жалғанады. Бұл екі жағдайдың қайсысында электр тогының жұмысы қанша есе көп? (Жауабы: 2 есе.)
32. Көтергіш кран 6 т жүкті 2 мин ішінде 12 м биіктікке көтереді. Егер жүкті көтерген кезде кранның электр қозғалтқышының ток күші 51 А, кернеуі 380 В болса, онда кранның ПӘК-і қандай? (Жауабы: ~ 31%.)
35. Қыздырғышта тұрған 4,5 л суды 23°С температурадан қайнағанға дейін қыздыру үшін 0,5 кВт*сағ электр энергиясы жұмсалады. Қыздырғыштың ПӘК-і неге тең?
(Жауабы: 80%.)
№680. Балқымалы сақтандырғыштарда баяу балқитын металлдарды қолданбайтыны неліктен?
№681. Жөдеу кезінде электрқыздырғыштың спиралін қысқартқан. Оның қуаты мен қызуы өзгере ме? Неге?
№682. Электрқыздырғышына ток жеткізетін сымдар спираль сияқты неге қызбайды?
№685. Сақтандырғыштың жанып кеткен қорғасын сымның орнына, мыс немесе болат сымдарын
қолдануға бола ма?
VІ. Үйге тапсырма: 43,44 22ж-3
Баяндама: 1) «Электрмен жарықтандырудың өркендеу тарихи»
2) «Токтың жылулық әрекетін жылыжайларда пайдалану».
